Historie

Lieveren en omgeving speelt al vroeg een rol in de menselijke geschiedenis: bodemvondsten gaan terug tot in de prehistorie. Vanwege een doorwaadbare plek in de beek maakte het gebied deel uit van een belangrijke verbindingsroute. De meest bijzondere archeologische vondst betreft de Alsengemme, een glazen sieraad uit de 8e eeuw, dat in het Drents museum wordt bewaard.

Al in de vroege Middeleeuwen ontstaat een nederzetting aan het Lieversche Diep, op een nog duidelijk herkenbare zandrug: dit is het begin van Lieveren. In de 10e eeuw vormt Livere al een zelfstandige buurtschap met zeven erven.

Lieveren is van oorsprong een traditioneel esdorp. Wat is dat eigenlijk?
Het esdorp is ontstaan in de middeleeuwen, veelal op zandgronden, en kenmerkt zich door:
• een brink waar de koeien en schapen ’s morgens en ’s avonds bijeenkwamen. Op de brink plantte men eiken of populieren om te gebruiken als bouwmateriaal. Later kreeg de brink steeds meer een centrale functie, voor bijvoorbeeld markten
• een es: een gemeenschappelijk akker, veelal hoger gelegen
• een beek. De weilanden langs de beek (madelanden; denk aan het Engelse ‘meadows’) werden gemeenschappelijk beweid door koeien. De nattere gedeeltes, de hooilanden, leverden wintervoer voor het vee
• heideveld(en): hier werden de schapen gehoed
De gemeenschappelijk beheerde boerengronden noemt men de marke.

Het dorp Lieveren is in die tijd omringd door bos, dat grotendeels in gemeenschappelijk bezit is van de boeren. Zo wordt het Lieverder bosch, een eikenbos, eeuwenlang gebruikt als hakhoutbos: de boeren halen er het hout dat ze nodig hebben voor eigen gebruik en in het najaar worden er varkens losgelaten om de afgevallen eikels te vreten. Rond 1900 gaat het bos over in particulier bezit en verandert het volledig. Sommige stukken worden landbouwgrond, andere worden van heide of bouwland omgezet in bos. Er vinden grote houtverkopingen plaats. Bekend uit die tijd zijn de grote Lieverse feesten om de houtopbrengst te vieren. Het Lieverder Zuidbosch is in die periode aan de lucratieve houtkap ten onder gegaan…

‘… Het Lieversche bosch was een beroemdheid door zijn forsche eiken,
waarvan vele “in vroolijkheid zijn verteerd”…’. Meester Zondag

Pas in 1480 wordt Lieveren in officiële stukken genoemd. Het heet dan Tho Liveren. Nadien is er ook nog sprake van Lijver Holt en Lijveren. De naam is vermoedelijk afgeleid van 'bij de lieden van de familie Livere'. In 1811 wordt Lieveren ingedeeld bij de gemeente Roden, thans Noordenveld. Het dorp telt dan 19 huisnummers en 99 inwoners.

Opmerkelijk: Lieveren krijgt pas in de zomer van 1979 straatnamen! Tot die tijd heeft elke woning een nummer en wordt de post bezorgd op bijvoorbeeld “Lieveren 7”. Ten tijde van de overgang zijn er 67 huisnummers. Het aantal inwoners ligt momenteel rond de 300. Het rustieke dorpskarakter is goed bewaard gebleven en van uitbreiding is nauwelijks sprake geweest.

Lieveren

Livere Tho Liveren Lijver Holt Lijveren 'bij de lieden van de familie Livere'

Historie